Uzmanlar, Rusya'nın Ukrayna tahıl anlaşmasından çıkmasının yoksul ülkeler için 'feci sonuçları' olacağını söyledi. Uzmanlar, Ukrayna'daki savaş meydanlarında işler kötüye giderken Putin'in gıda kozunu devreye sokmasının Kremlin'in iki önemli müttefiki olan Suudi Arabistan ve Türkiye'yi kızdırabileceğini belirtti.

Uzmanlar, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in milyonlarca ton tahılın güney Ukrayna üzerinden geçişini engellemesinin fiyatlarda yeni bir sıçramaya yol açacağı ve halihazırda akut gıda kıtlığıyla karşı karşıya olan yoksul ülkeler için "feci sonuçlar" doğuracağı uyarısında bulundu.

ABD, Moskova'nın cumartesi günü Türkiye ile BM destekli anlaşmaya katılımını askıya almasını açlığı körükleme riski taşıyan "çirkin" bir eylem olarak nitelendirdi.

Moskova kararını, Rusya'nın 2014 yılında Ukrayna'dan ilhak ettiği toprakların bir parçası olan Sivastopol limanındaki gemilere hafta sonu düzenlenen saldırıya bağladı. Ukrayna bunu "sahte bir bahane" olarak nitelendirdi. Kremlin'in açıklaması ani bir fesih beklemeyen analistleri şaşırttı.

Karadeniz tahıl danışmanlık şirketi SovEcon'un Genel Müdürü Andrey Sizov, Rusya'nın bu hamlesinin "en kötü senaryo" olduğunu belirterek, "Sonuç olarak fiyatlarda önemli bir artış göreceğiz." tahmininde bulundu.

BM Dünya Gıda Programı Başekonomisti Arif Husain, tahıl ve diğer gıda ürünlerinde önemli bir küresel ihracatçı olan Ukrayna'dan tedarikte yaşanacak yeni kesintiden "onlarca ülkenin" etkileneceğini söyleyerek, "İyi zamanlarda bu kötü olurdu; ancak dünyanın mevcut halinde bu, mümkün olan en kısa sürede çözülmesi gereken bir şey" dedi.

Ukrayna Altyapı Bakanlığı 218 geminin karardan etkilendiğini söyledi. Bu gemilerin 95'i limanlardan ayrılmış ve boşaltma yapmadan önce denetim alanında beklemekte, 101'i Ukrayna tahılını almadan önce denetim için beklemekte ve 22'si de yüklenmiş ve yola çıkmaya hazır durumdaydı.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Moskova'yı kararını geri almaya çağırarak, Putin'in savaşının neden olduğu "küresel gıda krizini çözmek için çok ihtiyaç duyulan tahıl ve gübrenin ana ihracat yolunu riske attığını" söyledi. Rusya'nın ABD Büyükelçisi ise "asıl çirkin" hareketin ABD'nin Sivastopol'a yönelik saldırıyı eleştirmemesi olduğunu savunarak Moskova'nın eylemlerini savundu.

Carnegie Uluslararası Barış Vakfından Alexander Gabuev, "Ukrayna'daki savaş meydanlarında işler kötüye giderken Putin'in koza ihtiyacı var; dolayısıyla küresel gıda krizi tehdidinin, Rusya'nın baskı ve şantaj araçları arasına yeniden dahil edilmesi gerekiyor" dedi. Fakat bu taktiğin Kremlin'in iki önemli müttefikini kızdırabileceğini dile getiren Gabuev, "Gıda krizinin kötüleşmesinin Orta Doğu'da istikrarsızlığı körükleyebileceğinden endişe eden Suudi Arabistan ve savaşta etkili bir aracı olan Türkiye" dedi.

Batılı yaptırımların Rus ekonomisi üzerinde beklendiğinden daha az etkisi olduğunu açıklayan Katolik Enstitüsünde siyaset bilimi öğretim görevlisi olan David Teurtrie, "Rusya dış ticaretinin tüm lojistiğini gözden geçirmek zorunda kalıyor ve bunun için Türkiye önemli bir role sahip. Avrupa ürünleri Türkiye'ye ihraç ediliyor ve ardından doğrudan Rusya'ya yeniden ihraç ediliyor. Yaptırım altındaki ürünler var ve bunun yanı sıra, yaptırımlardan bahsetmeksizin Avrupalı şirketler Rusya ile çalışmayı reddettikleri için direkt olarak Rusya'ya hiç ihraç edilmeyen ürünler de var. Bu yüzden bazı şeyleri ayırt etmek lazım: Ticaretin önemli bir kısmı, yaptırımların bypass edilmesi gerekmeksizin, Türkiye üzerinden yapılıyor. Ancak kesin olan şu ki bu durum Rusya'ya dış ticaretini yeniden düzenleme ve Türkiye'ye, ekonomisini istikrarlı hale getirmesine büyük ölçüde imkan veriyor" dedi.