Ülkemizde çok sevilen, oldukça sık tüketilen çay ve kahvenin insan sağlığı üzerine bir çok yararı ve zararı var. Yeşil çayın ise diyet sürecinde ağırlık kaybı sağlamada ve bağışıklık sistemini güçlendirme konusunda olumlu etkileri vardır.

Vazgeçilmez ikili: Çay ve kahve

Sohbetlerimizin, anılarımızın ortağı yaz, kış her mevsim içilebilen vazgeçilmez ikili… Kırk yıl hatırı olan kahve ile tavşan kanı çayın dostluğu eskilere dayanıyor aslında. Rivayete göre kahvenin hikayesi, bir çobanın otlattığı keçilerinin ağaçtaki yemişleri yiyince sürekli hareket edip, zıplamaları ve gece uyuyamamaları üzerine fark edilmiş. Çay ise, ilk olarak Çin, daha sonra 6. Yüzyılda Japonya derken günümüze kadar farklı kültürlere misafir olmuş, farklı sofralarda demlenmiş, mis gibi kokularıyla içimizi ısıtan içeceklerimizden olmuşlar.

Günde ne kadar tüketmeliyiz?

Kahvede bulunan antioksidanlar hücre hasarlarına neden olan, kanser gelişimine neden olabilecek olan radikalleri etkisiz hale getirebilmektedir. Aynı zamanda aşırıya kaçmadan tüketilen kahve, Parkinson ve Alzheimer hastalığı riskini düşürmektedir. Kahve içerdiği kafein sayesinde enerjinizi yükseltmede ve bu sayede de egzersiz performansınıza katkıda bulunmaktadır.

Günde almamız gereken belli bir kafein miktarı vardır. Ancak gereğinden fazla çay ve kahve tüketimi yüksek miktarda kafein alımına sebep olacağından taşikardi, anksiyete, uykusuzluk ve bulantıya yol açabilmektedir.

Kafeine olan duyarlılık kişiden kişiye değişebildiğinden etkileri farklılık gösterebilir. Bir kişi az miktar kafeinden bile etkilenebilirken bir diğeri yüksek miktar kafein tüketmesi sonucu olumsuz etkilenmeyebilir. Bu durumda kendiniz için normal olan dozu belirlemek sizin elinizdedir. Kafeinin yetişkinler için günde 300 mg kadar tüketimi önerilmektedir.Gebeler için ise önerilen doz 200 mg’dır. Yani her konuda olduğu gibi kafeini de ne kadar dozda tükettiğimiz oldukça önemlidir. Kafein aynı zamanda diüretik olduğundan çay ve kahve tükettiğimiz zaman su tüketimimizi arttırmaya özen göstermeliyiz.

Yapılan araştırma sonuçlarına göre çayın ve kahvenin yararları

Fareler üzerinde yapılan bir başka çalışmada, orta yaşta günde üç ila beş fincan kahve içmenin, Alzheimer ve demans gelişme riskindeki yüzde 65’lik bir düşüşle ilişkili olduğu bulundu.

Çay tüketimi ve kilo verme ilişkisinin incelendiği bir çok çalışmada özellikle yeşil çayın ağırlık regülasyonunu sağlama konusunda önemli etkileri olduğu görülmüştür. Günlük kafein hakkınızın en azından bir fincanını yeşil çaydan yana kullanmanız hem ağırlık kontrolünü sağlamanıza hemde bağışıklık sistemi güçlendirmenize katkı sağlayacaktır.

Yapılan araştırmalara göre kahve tüketimi, erken ölüm ve kardiyovasküler ölüm, kalp hastalığı, kanser, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı, siroz ve diyabet riskinde azalma ile ilişkilidir. 

Kahve prostat kanseri, deri kanseri ve beyin tümörleri gibi çeşitli kanser türlerine karşı koruyucu etkisi olduğu bilinmekte olan kahvedeki antioksidan bileşenlerin, vücudumuzda hücre hasarlarına neden olarak, kanser gelişimine sebep olabilen radikalleri etkisiz hale getirebiliyor.

Yapılan bir çalışma günde 3-4 fincan kahve tüketen kişilerde ağız ve farenks kanseri gelişme riskinin yüzde 39 oranında azaldığını göstermiştir.

Düzenli olarak tüketilen kahvenin parkinson hastalığı riskini de düşürdüğü görülmüş ayrıca hafıza için olumlu etkiler yarattığı, Alzheimer ile savaştığı gözlemlenmiş bu da kahvenin içerisinde bulunan kafeinin etkisinden olduğu bilinmektedir.

Hollanda’da yapılan bir araştırmda günde 3-6 bardak çay içenlerin, kalp hastalıklarından ölme riskinin günde bir bardaktan az içenlere göre yüzde 45 daha düşük olduğu tespit edildi. Günde 2-4 fincan kahve içen insanlar, daha az içmiş olanlara göre yüzde 20 daha düşük kalp hastalığı riskine sahiptir.

Çay ve kahvenin ne kadar kafein içerdikleri:

*1 fincan Türk kahvesinde 60 mg kafein, *1 kupa Filtre kahvede (240 ml) 95 mg kafein, *1 shot Espressoda (30 ml) 60 mg kafein, *1 kupa Lattede (240 ml) 85 mg kafein, *1 kupa Siyah çayda (240 ml) 50 mg kafein, *1 kupa Yeşil çayda (240 ml) 30 mg kafein içermektedir.