CHP zulmüyle yıktırılan Sultanahmet’in 3 asırlık incisi Kabasakal Sinanağa Camii’nin yeniden ihyasına Anıtlar Kurulu, uzman bilirkişiler ve İstanbul 5. İdare Mahkemesi onay verirken, temyiz aşamasında ihya projesinin frenlendiği ortaya çıktı.

CHP zulmüyle yıktırılan Kabasakal Sinanağa Camii’nin yeniden ihyası için sürdürülen çalışmaların temyiz aşamasında frenlendiği ortaya çıktı. İstanbul’un Fatih ilçesi Cankurtaran Mahallesi’nde 1600’lü yıllarda Müteferrikbaşı Sinan Ağa tarafından inşa ettirilen Kabasakal Sinanağa Camii, CHP’nin tek parti iktidarı döneminde yıktırılmıştı. 1917 yangınında hasar gören ve onarılmayan caminin 1937’de yıktırıldığını gazetemiz Akit 1 Eylül’de “CHP’lilerden tarihî camiye çifte zulüm” başlıklı haberiyle gündeme taşıdı. Günümüzde Sultanahmet Arasta Çarşısı’ndaki Mimar Mehmetağa Caddesi ile Utangaç Sokak’ın kesiştiği yol alanında kalan Kabasakal Camii, avlusundaki çeşme ve şadırvan gibi kalıntılarıyla ihya edileceği günü beklerken, İstanbul Çevre Kültür ve Tarihi Eserleri Koruma Derneği’nin (İSTED) 2017 senesinde başlattığı çalışmalarla önce tescil sonra yeniden inşa sürecinin başlatılması için düğmeye basılmıştı.

Kurul ve mahkeme onayladı

Geçmişi Sultanahmet Camii’nden de eski olan tarihi ibadethanenin kalıntıları ve eski fotoğraflara yansıyan halini tespit eden İSTED’in 72 belge ile yeninden tescil edilmesi için başvurduğu İstanbul 4 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, 23.11.2017 tarihli kararında tescil işlemlerini onayladı. Ancak Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu, 26.12.2018 tarihinde tescil kaydını iptal etti. İSTED’in yargıya taşıdığı hadiseyle ilgili İstanbul 5. İdare Mahkemesi, 30.10.2020 tarihinde cami tescil kararını hukuka uygun buldu. Mimar, harita ve kadastro yüksek mühendisi vesanat tarihçisinden oluşan 3 kişilik bilirkişi heyeti de 18.08.2020 tarihli raporunda bu karar yönünde görüş bildirmişti.

Ancak Vakıflar Müdürlüğü’nün istinafa taşığı dosya ile ilgili İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 5. İdare Dava Dairesi, 15.09.2021’de Kabasakal Camii’nin ihya kararını iptal etti. Konunun son karar mercii olan Danıştay ise CHP zulmüyle yıktırılan caminin ihyasına son darbeyi vurdu.

Hakime rağmen red kararı

CHP iktidarının 1937’de yıktırdığı Kabasakal Camii’nin ihyası için İSTED’in sürdürdüğü çalışmaların istinaf mahkemesinin ardından Danıştay tarafından da durdurulduğu bildirildi. Danıştay Tetkik Hakiminin “İSTED’in temyiz talebinin kabulü, istinaf kararının bozulması” yönündeki mütalaasına rağmen Danıştay 6. Daire’nin 14.06.2022 tarih, 2022/7019 sayılı kararında 4’e karşı 1 oyla cami ihya projesini iptal ettiği kaydedildi.

Oyçokluğu ile alınan karara katılmayan Danıştay Hakimi Cafer Ergen’in ders niteliğindeki karşı oy izahında, bilirkişi raporuna atıf yaparak, “Kabasakal Camiinin, bulundugu yakın çevresinde ihya edilmesinin /.../ herhangi bir özgün niteliğe sahip yapıya zarar vermeyeceği, elde edilen tarihsel yazılı-görsel verilerin ihya için yeterli olduğu, Kabasakal Camii’nin konumu, plan özellikleri, malzeme, inşa tekniği, cephe özellikleri ve minaresinin durumu hakkında yeterli bilgi bulunduğu, ilgili kuruldan onaylatılacak projeler doğrultusunda gerçekleştirilecek teknik süreç çerçevesinde ihyasının mümkün olduğu” vurgulandı.

Helalleşmeciler suspus

Geçmişteki zulümlerini “Helalleşme” argümanıyla örtmeye çalışan CHP Lideri Kılıçdaroğlu ve CHP’li İBB’nin sürece destek vermediği gibi yargı safhasının hiçbir aşamasında beyanda bulunmaması manidar karşılandı. Akit’in konuya ilişkin yazılı sorularına ise CHP Genel Merkezi’nden günlerdir hiçbir cevap verilmedi.