Tayvan'daki Ulusal Yang Ming Chiao Tung Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırma hava kirliliğinin beyin sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya koydu. Çalışmada kırsal ve kentsel bölgelerde yaşayan 60 yaş üzerindeki 412 sağlıklı bireyin verileri incelendi. Araştırmacılar solunum yoluyla vücuda giren kirleticilerin bağışıklık sistemini uyararak iltihaplanmaya yol açtığını belirledi. Bu süreç beyin damarlarında hasar oluşturarak yaşlanmayı hızlandıran bir etkiye neden oluyor. Bilim insanları kirli havanın bağışıklık sistemini tetikleyerek iltihaplanmaya yol açtığını ve bunun beyin sağlığını bozarak yaşlanmayı hızlandırdığını ortaya koydu.

Beyin sağlığını etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapılan bilişsel testler ve manyetik rezonans taramaları gerçekleştiren bilim insanları havadaki ince partikül PM2.5 kirliliği ve azot dioksit NO2 yoğunluğu ile beyin yapısı arasında doğrudan bir ilişki tespit etti. Dikkat ve hafıza ile ilişkili beyin bölgelerinde hava kirliliği seviyesinin azalmasıyla olumlu yapısal değişikliklerin meydana geldiği gözlemlendi.
Çalışmanın baş araştırmacılarından Yi-Fang Chuang hava kirliliğinin uzun süredir bilişsel gerileme için önemli bir risk faktörü olarak kabul edildiğini beynin yapısal değişimi üzerindeki etkilerini inceleyen çalışmaların sınırlı olduğunu belirtti. Chuang bu araştırmayla birlikte yaşlı bireylerde hava kalitesinin iyileşmesinin beyaz madde bütünlüğünü koruyarak dikkat ve bilişsel işlevlerin gelişmesine katkı sağlayabileceğini ifade etti.

Bilim insanları hava kirliliğine maruz kalmanın bağışıklık sistemini doğrudan etkilediğini ve bu durumun beyin damarlarında iltihaplanmalara neden olabileceğini açıkladı. İltihaplanmalar zamanla beyin dokusunda yapısal bozulmalara yol açarak hafıza ve bilişsel işlevleri olumsuz etkileyebiliyor. Şehir merkezlerinde yaşayan bireylerin bu risklere daha fazla maruz kaldığı ve kirliliğin etkisinin uzun vadede daha belirgin hale geldiği vurgulandı.
Araştırma sonuçları hava kalitesinin iyileştirilmesi durumunda beyin sağlığının korunabileceğini gösteriyor. Yaşlı bireylerde hava kirliliğinin azaltılmasının sinir hücreleri arasındaki bağlantıyı güçlendirerek bilişsel gerilemeyi yavaşlatabileceği belirtiliyor. Uzmanlar temiz hava politikalarının uygulanmasının ve bireylerin hava kirliliğinden korunmaya yönelik tedbirler almasının uzun vadede halk sağlığı açısından önemli bir adım olacağını vurguluyor. Hava kalitesinin iyileştirilmesi beyin sağlığını koruyabilir. Uzmanlar bunun gibi birçok şeyin geç kalınmadan yapılması gerektiğini ifade ediyor.