Heimlich manevrası, 1974 yılında Henry Heimlich tarafından geliştirilen ve boğaza kaçan yabancı cisimlerin çıkarılmasını sağlayan bir ilk yardım tekniğidir. Bu döneme kadar yalnızca sırt vuruşları ile yapılan boğulma ilk yardımı, Heimlich manevrasının bilinci açık hastalarda daha etkili sonuç verdiğinin görülmesi ile sırt ve karın darbelerinin kombinasyonu şeklinde gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Nefes borusuna veya boğaza yabancı bir nesnenin kaçarak yerleşmesi, müdahale edilmediği takdirde hava akışının engellenmesi ve boğulma ile sonuçlanır. Hem bebek ve çocuklarda hem de yetişkinlerde bu durum, herhangi bir anda gerçekleşebilir. Yetişkinlerde yaygın olarak bir parça yiyeceğin solunum yoluna kaçması ile, çocuklarda ise hem beslenme hem de oyuncak gibi besin dışı bir parçanın ağza alınması ile boğulma gelişebilir.

Bingöl Halk Eğitimi Merkezi İlk Yardım Kurs Hocası Songül Duzcü, muhtemel bir solunum yolu tıkanıklığında uygulanan Heimlich manevrasının bebeklerde ve yetişkinlerdeki doğru yönetimini tek tek anlattı. Günlük hayatta karşılaşılan solunum yolu tıkanıklığında uygulanan Heimlich manevrasının doğru yöntemle uygulandığında hayat kurtardığı birçok olayda görüldü. Bu çerçevede Bingöl’de Halk Eğitimi Merkezi’nde İlk Yardım kursu veren Songül Duzcü, Heimlich manevrasının bebeklerde ve yetişkinlerdeki püf noktalarını anlattı.

Bebeklerde solunum yolu tıkandığı zaman morarma olduğunu dile getiren Duzcü, “Bebeklerde (0-12 ay) solunum yolu tıkanıklığını gösteren belirtiler vardır. Bebek nefes alamaz, rengi morarmaya başlar, uyarılara tepki göstermez. Bebekleri ters çevirip başını aşağı doğru sarkıtıyoruz, iki kürek kemiği arasına 5-7 defa süpürürcesine vuruyoruz. Bu hareketle akciğerlere basınç uyguluyoruz. Bebeklerde heimlich manevrasında yer çok önemlidir, göğüs bölgesi ve karın bölgesi arasında diyafram makası vardır. Göğüs tahtasının bitiş kısmının olduğu yere 5 defa parmağımızla iterek bastırıyoruz” dedi.

Yetişkinlerdeki müdahale hakkında bilgi veren Duzcü, “İlk olarak sırta vurma tekniğini uyguluyoruz. Heimlich manevrasının yapıldığı yer, göğüs tahtasının bitiş yeri yani karın bölgesinin üst kısmıdır. Bu bölgeden diyafram makası geçer ve buraya baskı uygulamamız gerekiyor. Bu baskının şiddeti akciğerleri etkiler ve akciğerde bulunan hava hızlı bir şekilde solunum yolundaki cismi dışarı doğru süpürür. İlk yardım çok zor değil, herkesin yapabileceği bir eğitimdir. Bunlardan da en önemli olanlardan biri solunum yolu tıkanıklığıdır. Solunum yolu tıkanıklığı kısmi tıkanma ve tam tıkanma olarak ikiye ayrılıyor. Kısmi tıkanma aslında hepimizin başında gelen bir durumdur.

Solunum yollarına herhangi bir cisim kaçtıysa eğer kişi de öksürüyorsa bu kısmi tıkanmadır ve genellikle hiçbir müdahaleye gerek kalmaksızın vücut bu maddeyi öksürük ile dışarı atar. Tam tıkanma olduğu zaman nefes alamaz, ölüm korkusu yaşar. Böyle durumlarda ise sırta vurma tekniği ve heimlich manevrası yapılır. Böyle bir durumla karşılaştığınızda eğer sırta vurma tekniği ve heimlich manevrasını biliyorsanız, gerçekten bunu etkin bir şekilde yaparsanız yüzde 100 olumlu sonuç alabilirsiniz. Eğer bilmiyorsanız mutlaka 112’yi aramanız gerekiyor. Diyelim ki bu eğitimi aldık, sırta vurma tekniği ve heimlich manevrasını biliyoruz biz bunu uyguladık ve sorunu çözdük. Sorunu çözmekle beraber 112’yi arayıp bu vakayı bildirmemiz gerekiyor” dedi.