İstanbul, Antalya ve Mersin'de oturanlar dikkat!

Kira fiyatlarıyla ilgili dikkat çeken gelişme açıklandı. Fahiş kira artışlarının önüne geçilmesi için İspanya modeli geliyor. Öte yandan İstanbul, Antalya ve Mersin'de kirada oturan vatandaşlara uyarılarda bulunuldu. Konutlarda kira artışını yüzde 25 ile sınırlayan ve 1 Temmuz'da sona erecek olan düzenleme uzatılacak. Fahiş kiraların üzerlerine gideceklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Kira artışları ile ilgili caydırıcı adımlar atılacak" dedi. Peki kira artışlarını engellemek için nasıl bir formül uygulanabilir? Kira artışları ile ilgili caydırıcı adımlar atılacağını bir kez daha hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Öğrenciler için en önemli çıkış noktası yurtlarımız. Bizim yurt itibari ile sıkıntımız yok. Türkiye genelinde 850 bin öğrenci kapasiteli yurdumuz var. Bazı yurtlarımızı depremzedeler için kullandık. Ancak bunları yargı yoluyla analarından doğduğuna pişman edeceğiz, rastgele kira koyamazsın. Bunların hepsini belli bir standarda oturtacağız, üzerlerine üzerlerine gideceğiz” dedi. Peki kira artışlarını engellemek için nasıl bir formül uygulanabilir? İşte detaylar... Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “Kiralıkta tansiyon gene artmaya başladı. Özellikle seçim sonrası evlilik sezonunun getireceği hareketlilik bunun yanında kentsel dönüşümle beraber kampanyaya yapılan başvuruların sayısının 600 bini geçmesi, depremzede vatandaşların iller arası göçü ve gene riskli yapılardan daha sağlıklı yapılarda oturmak isteyenlerin kent içi hareketliliği, son dönemde yapılan atamalara baktığımızda önemli bir kiralık konut talebi söz konusu diyebiliyoruz. ‘ORTALAMA FİYAT 12-16 BİN LİRA’ Bu çerçevede İstanbul’da sıfır dairelerde metrekare birim fiyatları 170 TL’leri zorlamaya başladı. Ortalama fiyatlara baktığımızda ise eski yapılarla beraber bu ortalamalar metrekarede 120-130 TL seviyesinde. Bugün için 100 metrekare bir dairenin 12-16 bin lira bandında olduğunu görüyoruz. Bu açıdan özellikle İstanbul, Antalya, Mersin gibi bazı illerde bu çok daha ciddi bir şekilde hissediliyor. ‘15 BİN LİRANIN ALTINDA KİRALIK EV YOK’ Bunun dışında yazlık bölgelerde de buna benzer bilgiler alıyoruz. Özellikle Bodrum gibi tatil yörelerinde bile çalışacak kişilerin 15 bin liranın altında kiralık ev bile bulamadığı bir piyasa var. Kiralık fiyatlarında önemli bir hareketlilik ve fiyat artışı yeni dönemde yine bizleri bekliyor olacak. KİRALIK EVLERDE ‘İSPANYA MODELİ’ UYGULANABİLİR Mİ? Bu açıdan kiralık konutla ilgili ‘acaba kentten dışarıya bir göç olabilir mi?’ nispeten boş ve kullanılmayan evler ‘İspanya modelindeki gibi en azından kullandırılmaya zorlanabilir mi?’ İspanya modelinde birden fazla evi olanlara farklı vergi uygulamaları ile evlerin belirli bir süre dışında boş kalması engellenmiş oluyor. Kişi ya bunu kullansın ya da kiraya versin gibi değerlendiriliyor. İspanya’da bu noktada bazı kira üst sınırları da var. 2 yıldan uzun süre boş kalan evlerin emlak vergilerinde ciddi bir artış yapılıyor. ‘KISA DÖNEMDE GERİLEME BEKLEMİYORUZ’ Konut fiyatlarında kısa dönemde bir gerileme beklemiyoruz. Konut fiyatlarını son dönemde durduran etkenler oldu. Konut ve kira fiyatları da son birkaç ayda daha sakin ilerliyor. Ama genel anlamda şunu ifade etmek gerekir ki bunun en temel nedeni finansman anlamında yaşanan problemler. Bugün 10 milyona aldığınız bir evi belki 10 bin liraya kiraya vermeye çalışırken, bunun kat ve kat ötesinde kur korumalı mevduatta bir faiz geliri elde edebiliyorsunuz. ‘GAYRİMENKUL DİĞER YATIRIM ARAÇLARINA GÖRE DAHA AZ KAZANDIRABİLİR’ Ülkemizde merkez bankasının enflasyon tahminleri açısından baktığımızda yıllık enflasyonun yüzde 30 ve üzerinde seyredeceğini varsaydığımızda gayrimenkulün nispeten fiyatlardaki tansiyonu düşse de değerini koruyacağını ve bu değerde ciddi düşüşler beklemeyeceğimizi, reel getiri oranında bazı yatırım araçlarına göre önümüzdeki dönemde biraz daha geriden takipçi olabileceğini söyleyebiliriz. ‘FİYATLARDA YÜKSEK ARTIŞLAR BEKLEMİYORUZ’ Geçmiş dönemdeki gibi konut fiyatlarında yüksek artışlar beklemiyoruz. Konuta erişim çok kısıtlı kaldı. Finansmanın çözülmediği durumda ki önümüzdeki dönemde yaşanacak olası faiz artışları bu noktada konutta eski artışların yaşanmayacağı sinyalini veriyor. Konutlar tarafında bu tür bazı düzenlemelere de ihtiyaç olduğu gözüküyor. Özellikle bu dönemde imar yönetmeliğinde de bazı düzenlemelere ihtiyaç var ki özellikle 1+0 gibi bazı evler de inşa edilebilmelidir. Çünkü hanehalkının yaklaşık yüzde 20’si tek kişi olarak yaşıyor. Bu nedenle konutların ihtiyaca göre bölümlenmesi önemli bir ihtiyaçtır. İŞTE KİRA FİYATLARINI DÜŞÜRECEK ÖNERİLER Kamunun yasal uygulamaları daha etkili olmalıdır. Kontratların e-Devlet'e entegrasyonu öne çekilmelidir. Kira değer haritaları yetki belgeli emlak işletmeleri ile bölgelere özel hızlı bir şekilde oluşturulmalı ve kira sisteminde kamunun denetleyici ve düzenleyici rolü ekonomik kaygılardan uzak olmalıdır.