Bankacılık krizinde neler oldu?

"Türkiye neden batıda olduğu gibi faizleri yükseltmiyor?" diyorlardı. Bu sorunun yanıtı batıdan geldi. Bankacılık sektörü 2 hafta önce ABD'de başlayan iflaslar ile sarsıldı. Sarsıntı Avrupa'ya sıçradı. ABD'de 3 banka iflas etti 1 banka ise kurtarıldı. İsviçre'nin en büyük bankalarından Credit Suisse ise değerinin çok altında en büyük rakibine satıldı. İşte finansal kargaşanın bilançosu... Bankacılık sektöründe iki haftadır devam eden sorunlar piyasalar tarafından yakından takip ediliyor. 8 Mart tarihinde ABD’de başlayan finansal kargaşa Avrupa’ya sıçrarken bu durumun küresel bankacılık sistemini etkileyeceğinden endişe ediliyor. Kriz toplamda 4 bankayı çökertirken 5’incisini ise salladı. Ülkelerin düzenleyici otoritelerinden ve büyük bankalardan birbiri ardına kurtarma operasyonları geldi. İşte son finansal kargaşa sırasında iflas eden bankalar ve yaşananlar: SILVERGATE Silvergate, kripto endüstrisinin çöküşü nedeniyle çöken ilk ABD bankası oldu. Fed’in yetkilendirmesiyle Federal Mevduat Sigorta Şirketi (FDIC), yönetimle iflası önlemenin yollarını tartışarak devreye girmeye çalıştı. Ancak Kaliforniya merkezli şirket, Adalet Bakanlığı dolandırıcılık biriminin FTX ile yapılan anlaşmalara yönelik cezai soruşturmalar ve düzenleyici incelemeleri nedeniyle toparlanamadı. Şirket yanlış bir şey yapmadığını iddia etse de banka ürkmüş müşterilerinin para çekme işlemlerini karşılamak için elindeki varlıkları zararına sattı. Bu da Silvergate’in sorunlarını derinleştirdi. Banka 8 Mart’ta faaliyetlerini durdurma ve tasfiye planlarını açıkladı. SİLİKON VADİSİ BANKASI (SVB) SVB, Silikon Vadisi Bankası’ndaki yatırımcılar ve mevduat sahipleri arasında oldukça popüler bir bankaydı. Yaklaşık 175 milyar dolarlık mevduatın bulunduğu banka aynı zamanda ABD’nin en büyük 16'ncı bankası konumundaydı. Şirket 8 Mart’ta 2,25 milyar dolarlık hisse satma planı ve yatırım portföyünde önemli kayıplar açıkladı. Özellikle şirketin tahvil zararı dikkat çekti. ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırımı sonrası bankanın tahvillerden ciddi zarar ettiği anlaşıldı. SVB’nin 21 milyar dolarlık tahvil pozisyonunu yaklaşık 1,8 milyar dolar zararla kapatması ve sermaye artırımına gideceğini duyurması piyasada panik yarattı. Birçok mudiinin aynı anda paralarını çekmeye çalışması sonrası tetiklenen süreç, bankanın karşılayamayacağı bir külfet yarattı. Şirketin hisseleri ertesi günkü haberlerle yüzde 60 düştü. Düzenleyici otorite tarafından SVB'ye 10 Mart'ta kayyum atandı. Bankanın iflası, 2008 küresel finansal krizinden bu yana yaşanan en büyük banka iflaslarından biri oldu. Son olarak FDIC, en uygun sonuca ulaşılması amacıyla Silikon Vadisi Bankası (SVB) için ihale sürecini uzattığını bildirdi. SIGNATURE BANK 12 Mart günü geldiğinde Silvergate’in dört gün önceki çöküşü ile SVB’nin iflası kripto sektörüne iş yapan Signature Bank müşterilerini ürkütmüştü. 2018’de kripto sektöründen müşteri kabul etmeye karar veren Signature Bank’ın 31 Aralık 2022 itibarıyla yaklaşık 110,4 milyar dolarlık varlığı bulunuyordu. Bankada ayrıca 88,6 milyar dolarlık mevduat vardı. Ancak Silvergate’in ardından diken üstünde olan banka SVB iflasının ardından yaşanan paniğe dayanamadı. 12 Mart’ta ABD’li düzenleyiciler, şirketin liderliğine olan inançlarını kaybettiklerini ve bankayı tasfiye için kontrol altına aldıklarını söyledi. Düzenleyiciler, “sistemik risk muafiyeti” olarak bilinen bir hüküm gereğince hem sigortalı hem de sigortasız müşterilere tüm mevduatlarına erişme izni verildi. Signature Bank böylece SVB’den sonra ABD tarihindeki en büyük üçüncü banka başarısızlığı oldu. Signature Bank’ın mevduatları ve kredilerinin bir kısmı pazar günü geç saatlerde New York Community Bancorp’a ait Flagstar Bank’ı tarafından devralındı. Satın alan şirket, FDIC’den 25 milyar dolar nakit ve yaklaşık 13 milyar dolar kredi dahil olmak üzere 38 milyar dolarlık varlık satın almayı kabul etti. Ayrıca banka yaklaşık 36 milyar dolar yükümlülük üstlendi. CREDIT SUISSE ABD’de başlayan kriz geçtiğimiz hafta Avrupa’ya sıçradı. 166 yıllık İsviçre bankasının sonu da ABD’de başlayan iflasların ardından geldi. Credit Suisse, geçtiğimiz sene yaşadığı birden fazla skandala ve milyarlarca dolarlık zarara karşı koymak için yeterli durumda değildi. Uzun süredir krizde olan dev banka ABD’de gerçekleşen olayların ardından sarsıldı. Şirketin hisseleri çakıldı. Bankanın en büyük ortağı Suudi Ulusal Bankası, bankaya likit sağlamayı reddedince şirket borsada yüzde 60 değer kaybetti. Dev banka yaşadığı kriz sonrası rakibi UBS’e satıldı. 8 milyar frank değerinde olduğu düşünülen şirket 3 milyar franklık (3,2 milyar dolar) bir satın alma anlaşmasıyla devredildi. Banka eğer satılmasaydı kamulaştırılması gündemdeydi. FIRST REPUBLIC First Republic Bank, ABD’deki rakiplerinden üçünü batıran müşteri hücumunun kurbanı oldu. Krizin ardından nankadan büyük miktarda mevduat çıkışı oldu. Geçen hafta 11 ABD’li banka, First Republic Bank’ı 30 milyar dolarlık nakit akışıyla desteklemeye çalıştı. Teknoloji zenginlerinin varlıklarına ev sahipliği yapan San Francisco merkezli şirketin kredi notu tüm zamanların en düşük seviyesine indi. JPMorgan CEO’su Jamie Dimon, First Republic’e yardım etmek için 11 bankanın 30 milyar dolarlık mevduat enjeksiyonunun bir kısmını veya tamamını sermaye akışına dönüştürecek yeni bir plan yaptı. Böylece batan diğer bankaların aksine First Republic kurtarılmış oldu.