Rusya'dan İsrail'e beyin göçü! Peki Moskova neden alarmda?

Moskova doğumlu Katya Gershenzon, doğup büyüdüğü vatanından zaman zaman göç etmeyi düşünmüş ancak üç çocuğundan ikisi hala burada okula gidiyor. Bir de her şeyden öte burası onun “anavatanı” ancak Rusya, Ukrayna'ya saldırır saldırmaz işler değişmiş. Gershenzon'un aklında bir anda tereddütsüz bir biçimde “Buradan gitmeliyiz” düşüncesi belirmiş. Rusçadan İngilizce ve Fransızca dillerine tercüme yapan 46 yaşındaki Gershenzon, işgalden birkaç gün önce, genel bir seferberlik ilan edileceği ve sınırların kapatılacağı gibi çeşitli dedikoduların ortalıkta dolaştığını anımsıyor. Henüz 18 yaşına giren oğlunu protesto ettikleri bir savaşa göndermek de istemiyordu. İLK UÇAKLA... “Onu bir daha asla göremeyeceğimden çok korktum” diyen Gershenzon, ilk uçakla oğlunu göndermiş. Ailenin kalanı ise 6 hafta sonra ülkeden ayrılmış. O dönemde Rusya'dan uçuşun olduğu tek yabancı ülke İsrail'di... Bilindiği üzere İsrail Vatandaşlık Yasası'na göre her Yahudi, bürokrasiden etkilenmeden İsrail'e göç edebiliyor. Ülke şu günlerde SSCB'nin çöküşünden bu yana en büyük göç dalgasıyla karşı karşıya. İşgalin başlamasından bu yana geçen sürede 21 bini aşkın Rus Yahudi, İsrail'e döndü. Bu, geçen yılki göç sayısının iki katından fazla ve bunlar sadece bilinen rakamlar. Hala Rusya'da bulunan 35 bin Yahudi'nin göç için başvuruda bulunduğu ifade ediliyor. İsrail Vatandaşlık Yasası'na göre en az bir büyükanne ve büyükbabası Yahudi olan herkes İsrail vatandaşlığına hak kazanmakta. Yaklaşık 600 bin Rus'un bu gereksinimi karşıladığı aktarılıyor. HAHAMBAŞI DA İSRAİL'E DÖNDÜ Bu akında en çok etkili olan olaylardan biri de Moskova Hahambaşı Pinchas Goldschmidt'in Rusya'yı terk etmesi oldu. Moskova'da 1993'ten bu yana görev yapan Goldschmidt, savaş lehine konuşması yönünde gelen baskılar üzerine İsrail'e döndüğünü belirtiyordu. “Rus Yahudiler sürüler halinde kaçıyor” diyen Pinchas Goldschmidt, yaptırımların, artan Yahudi karşıtlığının, Rusya'nın uluslararası alanda izole edilmiş, sert ve kapalı bir ülkeye dönüşeceği korkusunun ve ekonomik endişelerin akına sebep olduğunu söylüyor ve durumu “İnsanlar 'demir perdenin' tekrar ineceğinden korkuyor” ifadeleriyle özetliyor. Bununla birlikte Pinchas Goldschmidt, son aylarda çoğu Yahudi olan çok sayıda akademisyenin tutuklandığını öne sürüyor. Söz konusu korkuların tamamen temelsiz olmadığının bir diğer göstergesi de Moskova'nın İsrail ile yakın bağları olan ve dünyanın dört bir yanından İsrail'e göç etmek isteyen Yahudilere destek veren özel kuruluş Yahudi Ajansı'nı kapatmaya çalışması. İsrail Başbakanı Lapid, Rusya'nın Yahudi Ajansı'nı kapatma çabalarını "Sonuçları olacak ciddi bir olay" şeklinde değerlendiriyor. Fotoğraf: Reuters Rusya Adalet Bakanlığı, temmuz ayında konuyu mahkemeye taşırken İsrail Diaspora İşleri Bakanı Nachman Shai, “Rus Yahudileri Ukrayna'daki savaş yüzünden rehin alınmayacak. İsrail'in savaştaki tutumu nedeniyle Yahudi Ajansı'nı cezalandırma girişimi acınası ve aşağılayıcı” yanıtını veriyordu. Dava, 19 Ağustos'ta 1 ay süreyle ertelendi. Rus makamları, Yahudi Ajansı'nın özellikle profesyonellerin İsrail'e taşınmasına yardımcı olduklarını, bunun da Rus ekonomisine ve bilimine zarar verdiğini öne sürüyor. Moskova'da çeşitli vakıflarda araştırmacı olarak çalışan Konstantin Smirnov, “Bilişim sektöründe çalışan tanıdığım herkes Rusya'yı terk etti” diye konuşuyor. 'BAŞKA SEÇENEĞİM YOKTU...' Uluslararası bir yüksek teknoloji şirketinin iletişim bölümünde çalışan Julia Svetlova ise birçok yabancı şirketin Rusya'daki ofislerini kapattığını hatırlatıyor ve “İşime devam etmek istiyorsam ayrılmaktan başka seçeneğim yoktu” ifadelerini kullanıyor. Svetlova şimdi çalıştığı şirketin Tel Aviv ofisinde görev yapıyor. Tüm bunların yanında siyasal analistlere göre göç dalgasının ve sosyal gerilimin durulmasının yolu İsrail-Rusya ilişkilerinden geçiyor. İki ülke özellikle Suriye'de dirsek teması halinde. Hatta bu durumun, işgalin başlarında İsrail'in tavrını da etkilediği öne sürülmekteydi. Zira Rusya, İsrail'in İran mevzilerini düzenli olarak vurduğu Suriye hava sahasını kontrol ediyor. İsrail, Batılı müttefikleri gibi silah değil, Ukrayna'ya yalnızca insani yardım gönderirken 1 Temmuz 2022'de göreve gelen İsrail Başbakanı Yair Lapid, Rus işgalini selefi Naftali Benet'ten daha net bir dille eleştiriyor. Lapid, Yahudi Ajansı'nın kapatılması ihtimalini ise “Sonuçları olacak ciddi bir olay” şeklinde değerlendiriyor.