Uyuz belirtileri nelerdir? Uyuz hastalığı tedavisi nasıl yapılır? Uzmanlar ‘uyuz’ hastalığına karşı uyarıyor!

Uyuz nedir?  Sarcoptes familyasına ait bir çeşit akar türü olan uyuz böceği; deri altına girdiğinde burada yumurtlar; deri altında delikler ve tüneller açarak hızla ürer. Yetişkin dişi akar, yumurtalarını derinin üst katmanı olan epidermis isimli cilt tabakasına yerleştirdikten sonra tüm hayatı boyunca insan derisinde yaşayabilir Uyuz nasıl bulaşır?  Irk, cinsiyet ya da herhangi bir sosyal sınıf ayırt etmeksizin yayılan bir hastalıktır. Daha çok çocuk bakım evleri, huzurevi ve cezaevi gibi kalabalık ortamlarda yaşayanlarda daha yaygın görülür. Bu parazit bulaşan kişi; herhangi bir belirti taşımadan da sağlıklı bir kişiye paraziti bulaştırabilir. Uyuz tedavisi Deri ve Zührevi Hastalıkları Doç. Dr. Serkan Demirkan vatandaşları uyuz hastalığına neden olan ‘Sarcoptes uyuz böceği’ hastalığına karşı uyararak korunma yöntemlerini anlattı. Toplu yaşam alanları, kapalı ortamlarda sıkça görülen uyuz hastalığının kaşıntı ve döküntü ile başladığını ve insandan insana da bulaşabildiğini belirten Acıbadem Bodrum Hastanesi Doç.Dr.Serkan Demirkan hastalığa Sarcoptes Scabiei Hominis adı verilen ve gözle fark edilemeyen bir eklem bacaklının neden olduğunu ifade etti. Hastalığın cinsiyet ayrımının olmadığını ve her iki cinste de tüm yaş gruplarında görülebileceğini belirten Doç.Dr.Serkan Demirkan, “Hastalık her insanda her yaşta görülebilir ve insandan insana 15 dakikalık bir yakın temas ile bulaşabilir. Cinsel yol yada kişisel eşyaların ortak kullanımı etkili bir bulaş durumudur. Hastalık özellikle bakım evi, yurt gibi insanların yoğunlukta bulunduğu ve birlikte yaşadıkları alanlarda daha sık görülür. Bağışıklığı düşük kişilerde daha ağır semptomlar görülebilir. Kişiden kişiye geçen Sarcoptes paraziti 3 ila 6 hafta kuluçka dönemi yaşar ve insan vücudu belirti göstermeye başlar. Sıcak duş ile artan kaşıntı en büyük bulgulardan biridir. El ve ayaklarda parmak araları, kulak arkaları, bel bölgesi ve koltuk altlarında yoğun olarak görülür. Deride küçük kabarıklıklar su toplamaları ve kepekli ve kabuklu lezyonlar görülebilir” dedi. “Başarılı bir tedavide dahi bulgular 6 hafta daha devam edebilir” Başarılı bir uyuz hastalığı tedavisinde dahi bulguların 6 hafta daha devam edebildiğine vurgu yapan Doç.Dr.Serkan Demirkan, “Uyuz hastalığının tedavisi kişinin yaşına, bağışıklık sisteminin durumuna ve çeşitli durumlarına kadar farklılık gösterebilir. Merhem, krem gibi lokal tedavi unsurları belirtilen bölgelere dikkatlice uygulanmalıdır. Kullanılan çarşaf, yorgan ve pikenin en az 60 derece sıcaklıkta yıkanarak ütülenmesi gerekmektedir. Uyuz hastalığı tedavisi başarılı olsa da kişilerde bulgular 6 hafta daha görülebilir. Bu nedenle aynı yaşam alanını paylaşan aile bireyleri aktif şikayetleri olmasa bile aileden birinin uyuz tedavisi gördüğü sırada diğer aile bireylerinin de mutlaka hastaneye başvurarak tedavi görmeleri önerilmektedir” diye konuştu. “En önemli korunma yöntemi, hiyen” Uyuzdan korunmanın en önemli yönteminin kişisel hijyene dikkat etmek olduğunu kaydeden Demirkan sözlerini şöyle sonlandırdı; “Uyuzdan korunmada en önemli unsurların başında hijyen gelmektedir. Hasta olduğundan şüphelenilen kişilerin kişisel malzemeleri kullanılmamalı ve direk temastan kaçınılmalıdır. Ayrıca en ve araba gibi alanlarda da temizliğe ve hijyene azami dikkat edilmesi gerekmektedir. Her şeyden önemlisi de uyuz hastalığının belirtileri görüldüğünde vakit kaybeden en yakın sağlık kuruluşuna başvuru yapılmalı ve tedaviye başlanılmalıdır.” Uyuz belirtileri Daha çok geceleri görülen şiddetli kaşıntı Genellikle parmak aralarında, dirsek, bilek, bel, kalça, koltuk altında görülen ve sivilceye benzeyen kırmızı renkli kabarcıklar, yaralar ve döküntüler Yaygın şekilde kızarıklık ve döküntüler; baş, yüz, boyun, sırt ve tüm bedende Uyuz bulaşan kişinin cildinde bazen dişi uyuz akarının deri yüzeyinin hemen altında tünel açması nedeniyle, minik oyuklar görülebilir Uyuz akarları, genellikle parmaklar arasında, bilekteki deri büklümlerinde, diz, dirsek, penis, göğüs ya da omuz bıçaklarında yaşamını sürdürürler. Bir kişiye ilk kez bu akarlar bulaştırdığında, belirtiler ilk bir-iki ay (2-6 hafta) ortaya çıkmayabilir ancak buna rağmen bu kişiler hastalığı çevrelerine bulaştırabilirler. Bir kişi daha önce uyuz kapmışsa ikinci bulaşta hastalık daha erken ortaya çıkabilir. Yoğun kaşıntılara neden olan hastalık neden olduğu cilt tahrişleri nedeniyle başka cilt enfeksiyonlarının gelişmesine de neden olabilirler. Uyuzun en yaygın belirtisi, kaşıntı ve deride kızarıklıktır. Bunun nedeni uyuza neden olan parazitinin dışkısı nedeniyle ciltte oluşan alerjik reaksiyondur. Özellikle geceleri görülen şiddetli kaşıntı, uyuzun ilk görülen en yaygın belirtisidir. Bir sivilceye benzeyen kaşıntılı kabarcıklar yaygın görülür. Kaşıntı ve döküntüler vücudun çoğunu etkileyebilir veya sadece bilek, dirsek, koltuk altı, cinsel organ çevreleri, omuz ve kalça çevrelerinde bölgesel olarak da görülebilir.